{ "title": "Bağışıklık Sistemi", "image": "https://www.bagisiklik.gen.tr/images/bagisiklik-sistemi.jpg", "date": "21.01.2024 21:20:05", "author": "Meftune Akpolat", "article": [ { "article": "Bağışıklık sistemi, Canlı vücudunda herhangi bir hastalığa neden olabilecek virüs, yabancı madde ve patojenleri tanıyarak, yok eden, mükemmel çalışan bir sistemdir. Sistem vücuda giren tüm yabancı maddeleri tanıyarak, detaylı bir şekilde tarama yapar ve sağlıklı hücrelere zarar vermeyecek şekilde eler. Bağışıklık sisteminin en önemli görevi bu maddelerin vücuda girmesini önlemektir. Eğer bu maddeler bir dirençsizlik ya da bozukluk nedeniyle vücuda girse bile bağışıklık sistemi bu maddeleri girdikleri yerde tutarak çevreye yayılmalarını önler. Oldukça hassas bir yapıya sahip olan bağışıklık sistemi, protein ve aminoasit gibi birbiri ile çok yakın olan maddeleri bile ayırabilmektedir.

Bağışıklık sistemi doğumdan itibaren aktif bir şekilde çalışmaya başlar ve bu çalışma yaşam boyu devam eder. Bağışıklık sistemi herhangi bir nedenden dolayı zayıflamışsa vücudun kendini koruma kabiliyeti azalır. Bu durumda fırsattan yararlanan virüsler vücuda saldırarak grip, nezle gibi hastalıklara yol açar.

Bağışıklık sistemi çeşitleri

Doğuştan gelen bağışıklık: Bağışıklık doğal bir şekilde anlının doğumuyla birlikte aktif hale gelir ve canlı hayatını kaybeden kadar çalışmaya devam eder. Doğuştan bağışıklıkta vücut antikor oluşturmadan mikroplara karşı doğal bir şekilde korunur. Örneğin gözde bulunan gözyaşı gözde oluşabilecek mikropları engeller, burun içinde bulunan kıllar nefes alışverişinde yabancı maddeleri tutarak vücuda girmesine izin vermez. Bu olaylar doğuştan bağışıklığa verilebilecek örnekler arasındadır.

Sonradan kazanılmış bağışıklık: Vücudun yabancı maddelere antikor üreterek kazanmış olduğu bir bağışıklık türüdür. Sonradan kazanılmış bağışıklık, aktif ve pasif olmak üzere ikiye ayrılır.

Aktif bağışıklık antijenler oluştuktan sonra meydana gelen bağışıklık türüdür. Aşılama, hastalığı geçirme ve sağlıklıyken vücudun antikor üretmesi olarak üç türden meydana gelir.

Pasif bağışıklık, vücuda dışarıdan antikor verilerek kazanılan bağışıklıktır. Bu bağışıklık için serumdan yararlanılır. Hazır antikorlar şeklinde hazırlanan serumlar, antikor yetersizliğinde eksiği kapatmak için takviye olarak kullanılır.

Bağışıklık sistemi organları

Bağışıklık sistemi görevini vücuttaki bazı doku ve organlarla iş birliği yaparak gerçekleştirmektedir. Bu organlar;

Bademcikler: Boğazda lenfositlerin toplandığı ufak yapılara verilen addır. Dışarıdan ağız yoluyla vücuda gelebilecek yabancı maddelere karşı koruyucudur. Bademciklerin içinde bulunan lenf damarları yoluyla boyun ve çene altı düğümlerine doğru lenf sıvısı akar. Bu sıvı akarken lenf damarı duvarlarından lenfosit üretilir. Lenfositler vücuda giren yabancı maddeleri temizlemeyle görevlidir.

Lenf: Bağışıklıkta bulunan protein ve hücreleri vücutta farklı alanlara taşıyan bir dolaşım sistemidir.

Lenf düğümleri: Çene altı, koltuk altı, boyun, dirsek ve göğüste yer alan T ve B hücrelerini barındıran sistemdir.

Lenf bezleri: Burun boşluğunun arka kısmında, yutağın hemen üstünde yer alan dokulardır. Hastalığa yol açabilecek antikor ve enfeksiyonları yakalamakla görevlidir.

Timus: Göğüs boşluğunun içinde bulunan ve iki kısımdan meydana gelen bir organdır. Henüz tam olarak olgunluğa erişmemiş lenfositler kemik iliğinde ayrılarak timusa gelir ve timusta gelişerek olgunlaşır. Bağışıklık sisteminin düzgün çalışması için kana karışır.

Dalak: Dalak fonksiyon dışı kalmış kanı süzmekle görevlidir. Ayrıca bağışıklık sistemi için önemli olan anti badi üretimi yapan hücre gelişimine destek olur.

Kemik iliği: Bağışıklık sisteminde görevli olan bütün hücre ve kök hücrelerin yer aldığı merkez kemik iliğidir.

Bağışıklık sistemi nasıl güçlendirilir?

Güçlü bir bağışıklık sistemi vücudu hastalıklara karşı korumak ve direnç kazanmak için önemlidir. Bağışıklık sisteminin güçlü olması birçok hastalığa yakalanma riskini azaltır. Vücutta yaşanabilecek her hastalık bağışıklık sisteminin zayıfladığı zaman ortaya çıkar. Çevresel faktörler, genetik faktörler ve beslenme alışkanlıkları bağışıklık sistemini etkileyen faktörler arasındadır. Sağlıklı ve güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak için bol sebze meyve tüketimine özen gösterilmelidir. A vitamini, C vitamini, B grubu vitaminleri ağırlıklı beslenmek bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur. Tek tip beslenme programı tercih eden kişilerde bağışıklık sistemine bağlı gelişen hastalıklara daha sık rastlanır. Bu nedenle tek tip beslenme tarzından kaçınılması gerekir. Uyku düzeni yine bağışıklık üzerinde oldukça önemlidir. Bağışıklığın sağlıklı bir şekilde işlemesi için günde en az 6 saat uyunması gerekir. Hijyen yine önemli bir noktadır. Mikroplardan korunabilmek için kişisel bakıma çok dikkat edilmelidir. Beraberinde bağışıklık sistemini güçlendirmek için bitkisel karışımlardan da yararlanmak mümkündür.
" } ] }